South of the Border!

Bij wijze van uitzondering richt ik de blik eens niet op wat er aan de overkant van de Atlantische oceaan gebeurt, maar blijf ik dichtbij huis. Het zal u niet ontgaan zijn, dat er in België een regeringscrisis is uitgebroken. De NVA heeft een belangrijk akkoord dat de premier namens de regering wilde gaan ondertekenen in Marrakesh niet willen steunen en toen viel de regering uit elkaar. Dat is op zich niets bijzonders. Ook bij ons haalden b.v. de kabinetten van Barend Biesheuvel, Jo Cals en Joop den Uyl de eindstreep niet.

Het parlement!

Bijzonder is dat plotseling het parlement groot gewicht werd toegekend. De premier verklaarde dat hij de zaak zou voorleggen aan de volksvertegenwoordiging en op basis van haar uitspraak het akkoord kon gaan ondertekenen. Anderen verklaarden dat - juist omdat de regering er niet uitkwam - het correct was de zaak aan het parlement voor te leggen. Let op de volgorde: eerst de regering en desnoods het parlement. België is officieel een parlementaire democratie, maar vaak wordt het betiteld als een particratie. Na de verkiezingen komen de partijvoorzitters bijeen voor overleg over een nieuw te vormen regering. Daarna worden premier en ministers aangewezen. Een partijvoorzitter heeft een drukke weektaak. Hij heeft in Brussel voortdurend beschikbaar zijn voor overleg met voorzitters, functionarissen en regeringsleden van andere partijen om de zaken op elkaar af te stemmen. Hij moet natuurlijk ook van alles doen binnen zijn eigen partij. Alle beslissingen van de regering worden zorgvuldig voorbereid op de ministeries en komen dan in de kernregering aan de orde. Dat zijn de premier en zijn vicepremiers. De minister van Verkeer en Waterstaat kan nog zulke mooie plannen hebben, als hij niet wordt gesteund door zijn eigen partijgenoot in de kernregering, heeft hij geen schijn van kans.

Eigen man/vrouw eerst

Waar een partijvoorzitter ook goed op let is de vraag of zijn eigen mensen wel voldoende posten in het openbaar bestuur en binnen de ambtelijke diensten krijgen. Wie in België iets wil bereiken bij de overheid wordt lid van een politieke partij. Je bent dan onderdak bij b.v. christendemocraten, liberalen, socialisten en dat helpt  je carrière krachtig vooruit. Toen een aantal jaren geleden de spoorwegen werden bestuurd door een driemanschap, moest dat een trio uit drie verschillende partijen zijn. Als de derde man/vrouw van het trio de infrastructuur onder zich krijgt en de socialisten zijn aan de beurt voor die post, zal het ook een socialist worden – of hij nu werkelijk verstand van de materie heeft of niet. Jonge mensen die wat willen bereiken in de politiek beginnen na hun studie aan hun carrière in de partij. Eerst in een functie op het partijbureau (landelijk of provinciaal). Doe je het heel goed en val je daardoor op, dan kom je in het kabinet van een minister Het woord ‘kabinet’ betekent bij onze zuiderburen iets anders dan bij ons. Elke minister vormt op zijn ministerie zijn eigen kabinet. Dat zijn zijn eigen medewerkers, die in feite boven de ambtenaren staan en hun baas adviseren over het te voeren beleid. Is je baas vicepremier dan moet je als kabinetsmedewerker op een veelvoud van terreinen kunnen adviseren en overleggen met medewerkers uit de kabinetten van andere ministers. Doe je dat goed en conform wat de partij wil dan word je zelf wellicht ook wel een keer minister. Aangezien België naast de nationale regering ook een regering voor Vlaanderen, twee voor Wallonië, verder nog voor Brussel en voor de Duitstalige gemeenschap kent, lopen er in Brussel heel wat drukke baasjes en bazinnetjes rond.

Sluitpost

Aan het parlement wordt normaliter niets gevraagd. Heel af en toe gaat er iemand in het parlement zitten die denkt dat daar het voorbereidend en beleidsbepalend werk wordt gedaan. Zo iemand stapt er doorgaans na een paar maanden snel weer uit. Karel de Gucht, die van 1999 tot 2004 voorzitter van OpenVLD was, heeft ooit eens gezegd: “Als bij ons een kwestie in het parlement komt, is er echt een probleem”.

Wie zoet is, krijgt lekkers!

Het Amerikaanse rechtssysteem verschilt van het onze. Heb je je misdragen dan kom je er in sommige gevallen toch makkelijk van af. Spiro Agnew, vicepresident van de VS onder Richard Nixon, vocht de aanklacht van omkoping niet aan en mocht met een aantekening op zijn verse strafblad naar huis. John Dean leidde vanuit het Witte Huis een reeks operaties die tot strafbare feiten leidden met als hoogte- of dieptepunt de inbraak in het Watergate complex. Omdat hij daarna van ganser harte meewerkte aan het onderzoek en zijn vroegere collega’s verlinkte, hoefde hij geen dag in de cel door te brengen. Het lijkt een bizarre tegenstelling: hoe hoger je in de organisatie van criminele activiteiten zit, hoe groter de kans de dans te ontspringen.

Je hoort hem niet

Sinds  voorjaar 2017 is Robert Mueller bezig met zijn onderzoek. Wie is deze Robert Mueller? Hij arriveert vroeg en gaat bijna als laatste naar huis. Vergaderingen duren zelden langer dan vijftien minuten, gebabbel is aan hem niet besteed en wee degene die zijn dossier niet goed heeft voorbereid. Toen hij in 1998 federaal aanklager werd in San Francisco, ontsloeg hij alle afdelingshoofden. In zijn tijd bij de mariniers had hij geleerd, dat je beter met een nieuw zelf samengesteld team kan gaan werken dan van het bestaande team zaken verlangen waar ze niet toe in staat zijn. Hij is een systematische graver. Hij begint met zaken die niets te maken lijken te hebben met het onderwerp van zijn onderzoek, dient op een bepaald moment aanklachten tegen verdachten in en de meesten van hen achten het dan toch verstandiger om mee te werken. Dat betekent zaken bekennen i.p.v. ontkennen, dat helpt om strafvermindering te krijgen. Wat nog meer helpt is actief meewerken, de onderzoekers voorzien van gegevens waarmee zij verder en vooral hogerop kunnen. Zo hebben Paul Manafort, George Papadopoulos, Michael Flynn en Michael Cohen allemaal eieren voor hun geld gekozen.

Mother Justice

Begonnen als eenvoudig officier van justitie en opgeklommen tot hoofd van de FBI staat hij bekend om zijn agressieve wijze van onderzoek doen, maar ook om zijn respect voor traditie en eerder vastgelegde richtlijnen. Toen Mueller van zijn FBI agenten hoorde, dat de CIA waterboarding toepaste op gevangenen, hen opsloot in lijkkisten, aan de muur vastketende en urenlang wakker hield, beval hij hen daar niet aan mee te doen. Toen hem later gevraagd waarom hij zijn agenten niet opgedragen had deze zaken te onderzoeken, antwoordde hij, dat het Ministerie van Justitie had bepaald, dat het legaal was en dus was de kous af. Daarmee zijn we bij een kernpunt van dit onderzoek. Kan een president in functie aangeklaagd worden? Heersende praktijk zegt, dat dat niet kan en mensen die Mueller kennen menen dat hij zich daarbij neer zal leggen. Een president dagvaarden voor een verhoor kan dus niet, maar met hem onderhandelen over de voorwaarden voor een interview kan wel.

Lock her up!

Michael Flynn was korte tijd adviseur van de huidige hoofdbewoner van het Witte Huis. Robert Mueller deed onderzoek naar verdenkingen zoals het liegen over contacten met de Russische overheid en het mogelijk doen van toezeggingen aan diezelfde overheid. Dat laatste mag alleen de Amerikaanse overheid. Hij besloot mee te werken met het onderzoek van Mueller. Daarom komt hij er nu van af zonder gevangenisstraf. Dat is ironisch voor een man die tijdens de campagne in 2016 meedeed met aanhangers in de zaal die over Hillary Clinton riepen: ‘Lock her up!

De blauwe golf

Morgen dinsdag 6 november worden de tussentijdse verkiezingen gehouden in Amerika en de Democraten verwachten succes. Ze hopen de meerderheid te krijgen in het Huis van Afgevaardigden. Aangezien blauw de kleur is van de Democraten - rood is van de Republikeinen – spreekt men van een blauwe golf. De meerderheid in het Huis van Afgevaardigden betekent het voorzitterschap van het Huis en het voorzitterschap in alle commissies. Je kan zo de agenda bepalen en president Trump op veel terreinen het vuur na aan de schenen leggen. De kans dat de Democraten ook in de Senaat de meerderheid verwerven is heel gering.

Wat zou een overwinning betekenen?

In de Democratische partij woedt een debat over de koers van de partij. Lees b.v. Listen Liberal van Thomas Frank of The Once and Future Liberal van Mark Lilla. Enerzijds zijn er mensen die op het pad van Hillary voort willen gaan. Dan is het een partij van minderheden: de vrouwen, de zwarten, de latino’s, de lhtb-beweging enz. enz.  De tegenstanders van deze koers wijzen erop, dat je met het aanspreken van al die minderheden geen samenhangend verhaal hebt en dat de Democratische partij de klassieke arbeider is kwijtgeraakt. De mensen die in drie staten zo verrassend de uitkomst van de verkiezingen van 2016 beïnvloedden waren blanke arbeiders. Ze kwamen voor Hillary niet en voor Trump wel naar het stembureau. Daarom veren sommigen nu enthousiast op, als ze lezen dat Joe Biden, de vicepresident onder Obama, een tour maakt door juist deze staten. Hij is een klassieke Democraat, die de kiezers die daar op Trump stemden wel zou kunnen aanspreken, zo hoopt men.

De overwinning van Alexandra Orcasio-Cortez

Bij de voorverkiezingen in een kiesdistrict in New York won de jonge latina Alexandra Orcasio-Cortez van de blanke Joe Crowley (56 jaar). Een duidelijk bewijs zou je zeggen, dat er veel te halen valt, als de Democraten nieuwe kandidaten uit minderheidsgroepen inzetten tegen een lid van het Huis van Afgevaardigden sinds 1999, een vertegenwoordiger van de gevestigde orde. Helaas is het niet zo simpel, integendeel. Analyse van de uitslagen leert dat Crowley het goed deed in buurten met b.v. veel zwarte arbeiders of latino’s. In Parkchester, een wijk met heel veel latino’s en zwarte Amerikanen - haar eigen buurt! – scoorde hij 25% meer dan haar. Orcasio-Cortez deed het goed in wijken met veel hoogopgeleiden, gemiddeld blanker en rijker dan in de rest van het kiesdistrict. Gentrification! De buurt verandert, de oude bewoners verliezen hun huis aan mensen met een hogere opleiding en zij weet die naar de stembus te krijgen. Deze kandidate verbreedt de basis van de partij in ieder geval niet.

Machtsverlies

Wie het langst in een commissie zit wordt voorzitter, als zijn partij de meerderheid in het Huis verwerft. Iemand met negentien dienstjaren is een belangrijk lid van zijn commissie, kan links en rechts van alles regelen. Denk dan aan b.v. stevige invloed uitoefenen op de justitiële autoriteiten ten gunste van een immigrant uit zijn district. Al die opgebouwde dienstjaren gaan nu verloren. Orcasio-Cortez begint onderaan de ladder.

Opgepast voor socialisten!

Deze week werd Amerika opgeschrikt door  de mededeling dat bompakketjes aan vooraanstaande Democraten waren onderschept. De vermoedelijke dader in Florida is gevonden. Zoals dat hoort komt de huidige hoofdbewoner van het Witte Huis met een verklaring waarin hij oproept ‘to come together as a country” en elkaar te respecteren. Helaas heeft hij zelf voor dit dieptepunt en zelfs erna veel aan dit giftige politieke klimaat bijgedragen. Een man die een journalist fysiek aanviel en werd veroordeeld, wordt door hem geprezen als “een pittig kereltje”. Nog steeds wordt op bijeenkomsten waar hij spreekt door zijn aanhangers opgeroepen om Hillary Clinton op te sluiten. Nooit heeft hij dit afgekeurd. Je krijgt heimwee naar John McCain. In 2000 was er op een campagnebijeenkomst een vrouw die onfatsoenlijke, lelijke dingen over Obama zei. McCain sprak haar uitdrukkelijk tegen: ‘No ma’m, Obama is a decent man, I have to happen disagreements with him …”. Hij kreeg toen voor deze correctie applaus van zijn toehoorders!!! Het is overigens niet alleen de rechtervleugel van de Republikeinen die het politieke klimaat vergiftigt. In de afgelopen maanden zijn er incidenten geweest van Democratische burgers die zich bij een restaurant verzamelden waar een Republikein was gaan eten. Ze maken daar dan groot kabaal. Op deze wijze werd b.v. Sarah Huckabee Sanders, de woordvoerster van de president, gedwongen haar maaltijd vroegtijdig te beëindigen.

Het kwaad zit dieper

In The New York Times International Edition van 25 oktober stond een artikel over een nota van de CEA. Dat is de Council of Economic Advisers, de officiële adviesraad van het Witte Huis. Je zou verwachten dat zo’n instantie een studie zou publiceren over het nut van belastingverlagingen, het effect van tarieven op importen en andere belangrijke economische kwesties. Hun laatste rapport van 72 pagina’s gaat echter over de socialistische (!) ideeën van de Democratische partij. Voor het gemak wordt daarbij alles op een hoop gegooid.  Ik geef u een voorbeeld. De demonisering van de koelakken door Stalin (met hun bloedige vervolging als gevolg) wordt gelijkgeschakeld met de kritiek van senator Elisabeth Warren op de grote corporaties. Beiden worden ‘oppressors of the vulnerable’ genoemd.

Cuba, China en Venezuela

Er wordt veel aandacht gegeven aan Cuba, China, de USSR en vooral aan Venezuela. Daar zaten en zitten de socialisten! Zou Amerika het voorbeeld van Venezuela volgen dan zou de Amerikaanse economie met 40 procent krimpen.  De president suggereert regelmatig, dat de Democraten ook zoiets zouden willen, maar daarvoor ontbreekt elk bewijs.

Zweden

Dit ‘socialistische’ land doet het volgens het rapport duidelijk minder goed dan Amerika. Dat wordt geïllustreerd aan de hand van een grafiek over het bezit van ‘pick-ups’, kleine vrachtwagens. Ja, u leest het goed! Een Zweed moet bijna twee keer zoveel uren werken om een dergelijk automobiel te kunnen aanschaffen. Grafieken waaruit blijkt dat in een land als Zweden veel minder mensen in armoede leven dan in de VS ontbreken.

Fijn communiceren met je achterban!

Het staat er echt in de Declaration of Independance "All men are equal enz.”, maar dat gold vanaf het begin al niet voor iedereen. Niet voor de negers en de indianen die expliciet werden uitgesloten. Natuurlijk ook niet voor mensen zonder bezit, zonder grond. Dergelijke eenvoudige mensen, zouden zij wel tot verstandige standpunten kunnen komen?

Heel geleidelijk werd het kiesrecht uitgebreid, maar ‘gelukkig’ waren er in het staatsbestel remmechanismen ingebouwd. De president werd niet rechtstreeks gekozen, maar door een College van Kiesmannen. Dat had in het begin wel degelijk tot taak de geschiktheid van de kandidaat mee te nemen in hun stem. Ook de Senaat is een goed voorbeeld van een remmechanisme. Waar het Huis van Afgevaardigden kwantitatief samengesteld is op grond van het aantal bewoners dat een staat heeft, zo heeft elke staat – kwalitatief- twee senatoren. Zo wordt de waan van de dag, ‘the rule of the mob’ uitgesloten; de twee senatoren van het relatief lege Zuid-Dakota hebben nu in 2018 even veel invloed als de twee senatoren van het volkrijke New York. President James Madison  (Port Conway (Virginia), 16 maart 1751 – Montpelier (Virginia), 28 juni 1836) waarschuwde er in zijn publicaties al expliciet voor: parlementsleden moeten hun taak serieus opvatten en zich niet laten leiden door de waan van de dag.

Twitter

De zo vaak geprezen Obama was de eerste president die zich via Twitter rechtstreeks tot zijn kiezers richtte. Voorheen ging dat altijd via journalisten die de president bevroegen of via een krant of met een toespraak op een bepaalde bijeenkomst. Twitter geeft de president de gelegenheid om dat filter van kritische journalisten te omzeilen en rechtstreeks zijn kijk op de politieke werkelijkheid te geven. De huidige hoofdbewoner van het Witte Huis maakt er een geheel nieuwe kunst van: elke ochtend begint hij te twitteren. Hij richt zich in – hoeveel zijn het er, 150 tekens? - direct tot zijn eigen kiezers  en geeft iedereen die er anders over denkt de volle lading. Waar in het model van de Founding Fathers de gekozenen in onderling beraad tot beslissingen kwamen, wordt nu vaak een appel gedaan op ‘de mensen in het land’.

Kavanaugh

Bij de hoorzittingen met Brett Kavanaugh, de door Trump voorgedragen kandidaat-opperrechter, zag je dit fenomeen ook. In plaats dat het oordeel overgelaten wordt aan de wijsheid van de gekozen senatoren, wordt de publieke opinie er voortdurend bijgehaald. Jeff Flake, een twijfelende Republikeinse senator uit Arizona, wordt in de lift van de Senaat belaagd door een vrouw, die hem krachtig toespreekt.  Op sites als www.politico.com of www.theatlantic.com bemoeit Jan en Alleman zich er stevig tegenaan. Wie is geloofwaardiger: de bedeesd ogende, met gebroken stem sprekende vrouw of de man die stevig in de tegenaanval gaat en daarbij boos wordt, geëmotioneerd raakt en huilt? Richten deze twee zich tot de senatoren die hen ondervragen of richten zij zich rechtstreeks tot het televisiekijkend publiek? Is het goed dat iedereen zich in het debat mengt en eist dat aan zijn of haar standpunten – liefst direct - recht wordt gedaan? Of betekent het dat een bezonnen oordeel onmogelijk wordt? De huidige hoofdbewoner van het Witte Huis mengt zich ook in deze discussie. Terwijl de FBI nog onderzoek doet, trekt hij al op een partijbijeenkomst ten overstaan van zijn aanhangers de getuigenis van dr. Ford in twijfel. So much voor de scheiding der machten. De Founding Fathers zouden er van gruwen.

De laatste der Mohikanen

Het is de titel van een beroemd boek van James Fenimore Cooper. Als u dit niet gelezen hebt dan toch zeker wel zo’n mooi boek van de hand van Karl May? Eerst kwam Winnetou, daarna Old Shatterhand en vervolgens schreef hij nog vele andere boeken met prachtige titels als De zwarte Mustang, De Schat in het Zilvermeer, Winnetou het grote opperhoofd en De Dood van Winnetou. Carl Friedrich May was aanvankelijk leraar, componist en voordrachtskunstenaar. Hij werd wegens diefstal tot dwangarbeid en celstraf veroordeeld. In 1874  begon hij met het publiceren van reisverslagen. Hij was nog nooit in Amerika geweest, toen hij al die spannende verhalen over het leven op de prairies daar schreef!

Kun je land verkopen?

De Indianen snapten niet wat de blanke mannen bedoelden met het kopen en bezitten van land. “Wat is dit wat jullie ‘bezit’ noemen?”, vroeg Massasoit, een leider van de Wampanaog, aan kolonisten in Plymouth, waarmee hij bevriend was geraakt rond 1620. “Het kan niet slaan op de grond, want de aarde is onze moeder, zij voedt al haar kinderen, dieren, vissen en alle mensen. De bossen, de rivieren, alles op de aarde is van iedereen en kan door iedereen gebruikt worden. Hoe kan een individu zeggen dat het van hem is?” De blanke kolonisten dachten daar anders over. Iets meer dan een eeuw nadat de eerste settlers in Virginia waren gearriveerd, woonden er 1,25 miljoen in het gebied tussen de kust en de bergen. In 1705 schreef Francis Makemie in Plain and Friendly Persuasion: “Het beste, rijkste en gezondste deel van ons land is nog onbewoond, voorbij het einde van elke rivier, ver in de richting van de bergen.” Immigranten – te beginnen met Duitsers  voornamelijk Mennonieten en inwoners van Moravië - kwamen het land binnen. Thomas Jefferson was van mening, dat als ‘eerste bewoner’ de VS het recht had alle grond te verwerven hetzij door een oorlog hetzij door een verdrag. De Indianen werden eerst in een oorlog verslagen. Daarna werd met hen een verdrag gesloten waarin zij hun grond officieel aan de VS afstonden. Zo ging het met de Kaskaskia, met de Delaware, de Choctaw en de Chickasaw.

Leugen en bedrog

De Cherokees werden gedwongen een groot gebied – nu Kentucky en Tennessee - af te staan. In 1817 verhuisde het westelijk deel van hen naar wat nu Arkansas is om daar hun vertrouwde leven voort te zetten, maar na tien jaar al werden ze verder westwaarts verdreven naar wat nu Oklahoma is. Het oostelijk deel van de stam besloot om ‘Amerikaan te worden’ en te blijven wonen in de gebieden die hen in eerdere verdragen waren toegezegd. Onder hun half-Schotse opperhoofd John Ross bouwden ze scholen en kerken, kozen hun eigen bestuursraad, schreven een grondwet en bewerkten hun land net zo succesvol als welke andere Amerikaan dan ook. Het Hooggerechtshof bevestigde tot tweemaal toe hun recht op het land, maar president Andrew Jackson, die al eerder zijn reputatie had gevestigd in campagnes tegen de Creek en Seminole stammen, had daar lak aan. Hij sloot een nieuw verdrag, ze kregen geld en land in Oklahoma. Toen ze niet snel genoeg daarnaartoe verhuisden, kwam op zijn bevel het leger in actie. Hun ellendige tocht naar Oklahoma staat bekend als ‘The Trail of Tears’. Van de tienduizend die vertrokken stierven er onderweg vierduizend door ziekte, honger en kou.

Een carpetbagger

Een carpetbagger was iemand die na de Amerikaanse Burgeroorlog van het Noorden naar het Zuiden ging en die de verdenking op zich laadde dat hij profiteerde van de lokale bevolking daar. Hij gooide al zijn bagage in zijn ‘bag’. Je moet dan vooral denken aan de Reconstruction Era (1863–1877).

New York

In het moderne Amerikaanse politieke spraakgebruik slaat het op iemand die opduikt in een staat waar hij niet is geboren of nog niet lang woont en die toch naar een politiek ambt dingt. Een beroemd voorbeeld is Robert Kennedy. Na de moord op zijn broer wilde hij een rol van betekenis blijven spelen in de nationale politiek, maar Johnson wilde hem niet hebben als vicepresidentskandidaat, hij wilde op eigen kracht gaan regeren. Bovendien had hij een geweldige hekel aan Robert Kennedy en dat gevoel was wederzijds. Robert stelde zich kandidaat voor de Senaat voor New York, maar was geboren in Brooklyn, Massachusetts. Zijn tegenstanders vonden hem dus een carpetbagger. Zijn Republikeinse tegenstander Kenneth Keating formuleerde het probleem fijnzinnig door te verklaren: “Ik zal mij niet kandidaat stellen voor de senaat … voor Massachusetts”. Kennedy werd op sleeptouw genomen door Johnson en in zijn kielzog (de beroemde ‘coattails’) won hij. Johnson behaalde 1,1 miljoen stemmen meer dan Robert Kennedy, maar met 700.000 stemmen meer versloeg hij wel Keating. Hij voeldewel heel goed aan, dat mensen via hem eigenlijk op de herinnering aan zijn broer stemden.

John Kennedy

Als je in Amerika je verkiesbaar stelt, spreekt het voor zich, dat je dat in je eigen staat doet. Obama was senator voor Illinois, Johnson voor Texas, Bush was gouverneur in Texas, Clinton was gouverneur in Arkansas, Reagan was gouverneur in Californië. Wie dus op de deur klopt van een staat waar hij niet geboren is of al lang woont, heeft wat uit te leggen. John Kennedy was wel in Boston geboren, maar vanaf zijn jeugd daar niet zo vaak meer gesignaleerd. Toen hij in het Huis van Afgevaardigden gekozen wilde worden en er in Boston een kansrijk district vrijkwam, liet hij zich inschrijven op een adres in Boston. Daarmee voldeed hij aan de formele voorwaarden.

John McCain

John McCain was de zoon van een admiraal, die zelf weer een vader had gehad die admiraal was geweest. Een familie met een militair verleden waar ze trots op waren. Militairen verkassen om de zoveel tijd naar een andere basis en soms is dat een basis in het buitenland. McCain werd op 29 augustus 1936 in Coco in de Solo Panamakanaalzone geboren. Hij werd gevechtspiloot bij de marine en vloog in Vietnam talloze missies. Nadat hij was neergeschoten, was hij zes jaar krijgsgevangene in Noord-Vietnam. In Faith of My Fathers vertelt hij over die periode hoe de ratten hem gezelschap hielden en hoe hij gemarteld werd. Toen hij in 1982 in het Huis van Afgevaardigden gekozen wilde worden voor het 1e congresdistrict in Arizona, stelde hij zich daar kandidaat. Iemand in zijn gehoor verweet hem op een bepaald moment, dat hij een carpetbagger was. “Ja”, zei McCain, “als ik er goed over nadenk, is Hanoi eigenlijk de plek waar ik het langst in mijn leven gewoond heb”.

Andere tijden 1974 - 2018!

Volgens sommigen is de laatste dagen na de veroordeling van Paul Manafort en de aanklacht tegen Michael Cohen de kans op impeachment van de huidige president gestegen. Ik denk dat dit weinig realistisch is.

2018

De huidige bewoner van het Witte Huis laat zich voortdurend laatdunkend en denigrerend uit over anderen. Zo noemde hij een vrouw die de afgelopen twee jaar voor hem gewerkt heeft – tot in het Witte Huis – een ‘hond’. Dat heb ik het niet over gesprekken in zijn werkvertrekken, waar wij niets over weten, maar hij slingert dat soort benamingen met een tweet de wereld in. Dat gebeurt al bijna twee jaar  en daarmee zijn we direct bij een groot verschil tussen toen en nu.  Toen was het merendeel van het publiek ontzet, dat Nixon geen vijf woorden achter elkaar kon uitspreken zonder er een vloek tegenaan te gooien; nu vindt een groot deel van de kiezers het best interessant. Toen werd de publieke opinie gevormd door de drie grote netwerken - ABC, NBC en CBS - en belangrijke kranten zoals de New York Times, de Washington Post en de Los Angeles Times. Daar zijn nu andere bijgekomen b.v. CNN en Fox News. Het laatste netwerk is gespecialiseerd in het ontkennen van de feiten, het normaliseren van onfatsoen en het formuleren van opinies. De afgelopen weken hebben twee verslaggevers bij Fox News ontslag genomen, omdat ze hun reportages niet meer kwijt konden bij hun eigen network. Dat vindt opinieprogramma’s waar lekker gebekvecht wordt veel interessanter, want lucratiever. Tel daar nog eens de talloze rechts-radicale sites bij op zoals b.v. Breitbart, waarop halve en vaker hele onwaarheden worden verteld en u ziet dat we nu te maken hebben met een veel breder medialandschap dan toen. Toen moest je naar de klassieke televisiezenders kijken, nu kun je je eigen favoriete, je eigen opiniebevestigende zender/site kiezen.

De politiek

In 1974 waren er nog heel wat politici die een onafhankelijk oordeel durfden te vellen over hun president. Tegenwoordig zijn er twee blokken die lijnrecht tegenover elkaar staan. Als de Democraten de tussentijdse verkiezingen in november winnen en een meerderheid in het Huis van Afgevaardigden en de Senaat verwerven, is de zaak daarmee niet af, tenzij dat een hele grote meerderheid zou worden. In 1974 was er in beide huizen een Democratische meerderheid, maar doorslaggevend was toen dat Nixon de steun verloor van de Republikeinen. Toen Hugh Scott, John Rhodes en Barry Goldwater naar het Witte Huis gingen om hem te zeggen dat zijn eigen mensen hem niet langer steunden, was het met hem gedaan. Tot nu toe hebben de Republikeinen de belangrijkste bewoner van het Witte Huis door dik en dun gesteund.  

Waar hebben we het over? (vrij naar B. Clinton)

Michael Cohen, de voormalige advocaat van de hoofdbewoner van het Witte Huis, heeft bekend dat hij namens zijn cliënt twee betalingen heeft gedaan aan dames waarmee de hoofdbewoner relaties had gehad voordat hij dit fraaie huis betrok. Clinton deed van alles en nog wat met Monica L. in het Witte Huis en dat bleek niet voldoende voor impeachment in de Senaat!

De vooruitziende blik van Tolstoj

“Er zijn al zes maanden verstreken sinds de eerste kanonskogel van het bastion van Sebastopol voorbijsuisde en de aarde in de stellingen van de vijand omwoelde, en sindsdien vliegen onophoudelijk duizenden granaten, kanonskogels en geweerkogels van de bastions naar de loopgraven en van de loopgraven naar de bastions, en daarboven zweeft onophoudelijk de engel des doods”. Zo begint Tolstoj Sebastopol in augustus. Van 1853 tot 1856 woedde de Krimoorlog. Rusland verdedigde dit gebied tegen een alliantie van het Tweede Franse Keizerrijk, het Britse Rijk, het Ottomaanse Rijk en het koninkrijk Sardinië. Hij schreef er nog drie verhalen over. Na een halve bladzijde beschrijving van kanonnen, gevechtsposities, matrozen, officieren en wat er nog meer bij een oorlog hoort verzucht hij: “Maar het vraagstuk dat de diplomaten niet konden oplossen, kan nog minder met kruit en bloed worden opgelost”.

(Bijna) alle wapens de wereld uit!

Duidelijk ontzet over het ontelbare leed dat de strijdende partijen elkaar aandoen schrijft hij dan: “Er is dikwijls een vreemde gedachte bij mij opgekomen: wat als de ene strijdende partij aan de andere voorstelde om uit elk leger één soldaat naar huis te sturen? Dat lijkt een vreemde wens, maar waarom zou men die niet vervullen? Daarna uit elk kamp een tweede naar huis sturen en dan een derde en een vierde, enzovoort, enzovoort, tot er in ieder leger nog maar één soldaat over is (vooropgesteld dat de legers even sterk zijn en dat de kwantiteit door kwaliteit wordt vervangen). En dan, als werkelijk ingewikkelde vraagstukken tussen verstandige wezens door strijd beslist zouden moeten worden, zouden deze twee soldaten het met elkaar moeten uitvechten – de een zou de stad belegeren, de ander hem verdedigen”.

Tegen de wapenwedloop

Wat mij frappeert is dat deze gedachte van Tolstoj in onze tijd meer dan actueel is. Na WOII bouwden Amerika en Rusland geweldige kernarsenalen op. De Amerikanen hadden aanzienlijk meer wapens dan de Russen, wat ons gerust moest stellen. Er waren ijzervreters die vonden dat wie de meeste mensen na afloop overhad, zo’n kernoorlog gewonnen had, maar de overheersende atomaire logica stelde dat in het besef dat beide partijen elkaar kunnen vernietigen (Mutual Assured Destruction) beide het wel uit hun hoofd zullen laten zo’n oorlog te beginnen. Een paar raketten meer geeft wel een ’veiliger’ gevoel, dus moet je nieuwe raketten blijven produceren. Van de weeromstuit gaat de tegenpartij dan ook weer meer raketten produceren. Je wilt toch niet al te ver achteropraken. Tijdens de Koude Oorlog is er wel betoogd dat – als we die raketten toch alleen maar hadden om de ander af te schrikken – beide partijen ook met veel minder raketten toe zouden kunnen. ”Ik gooi jou zes keer dood en jij mij vier keer. Dat kan goedkoper!”

Is lezen goed voor u?

Toen Gorbatsjov en Reagan elkaar in 1986 ontmoetten in Reykjavik, kwamen er spectaculaire voorstellen op tafel. Tot ontzetting van zijn eigen militairen stelde Reagan zelfs voor om alle kernraketten de deur uit te doen. Zo ver kwam het niet, maar een paar jaar later sloten Rusland en de VS een akkoord om hun atomaire wapenarsenalen stevig te reduceren. Invloed van Tolstoj?

Een nucleaire vuilnisophaaldienst!

In augustus 1991 pleegt een aantal ‘hardliners’ een staatsgreep in Moskou en plaatst Michail Gorbatsjov onder huisarrest. Er volgen historische dagen. Zal het lukken de klok terug te draaien? De coup blijkt slecht voorbereid en de democratische krachten winnen. Iedereen herinnert zich de beelden van Jeltsin die op een tank in Moskou het volk toespreekt. De coupplegers worden opgesloten en Gorbatsjov keert terug naar de hoofdstad, maar niet als overwinnaar. Het zijn de stuiptrekkingen van de oude ooit almachtige communistische partij. Hij wordt in het openbaar tijdens een op de televisie uitgezonden vergadering door Jeltsin vernederd. ‘Oud en der dagen zat’ neemt hij op Eerste Kerstdag 1991 afscheid als president van de USSR.

Het rijk valt uiteen

De USSR valt uiteen in een aantal nieuwe landen. Drie nieuwe republieken zijn opeens een nucleaire grootmacht: Oekraïne, Kazakstan en Wit-Rusland. Deze landen hebben geen ervaring met het beheer van de atomaire wapens die nu ‘van hen’ zijn en zitten trouwens ook in economisch, politiek en sociaal onrustige omstandigheden. Twee Amerikaanse senatoren – Dick Lugar en Sam Nunn – stellen dan een lijst met maatregelen op om de nieuwe republieken te helpen met het beheer en de vernietiging van deze wapens. Dit pakket wordt een week later met een meerderheid van 86 tegen 8 door de Senaat aangenomen.

Allemaal vrouwen!

William Perry vormt een team van experts voor deze immense klus. Het bestaat uit vier vrouwen, van wie er drie vloeiend Russisch spreken. Bij het eerste bezoek van dit team aan Moskou voor overleg over de uitvoering van het hulppakket geven de Russische minister van Defensie Grachev en de andere vijf Russische generaals (allemaal mannen) duidelijk blijk van hun scepsis. Hebben vrouwen hier echt verstand van? Als Perry een ingewikkelde vraag krijgt, speelt hij deze door naar Elisabeth Sherwood. Zij geeft – tot verbazing van de Russen - in vloeiend Russisch een gedetailleerd antwoord. Wanneer drie jaar later de operatie is afgerond en er een foto gemaakt gaat worden van het succesvolle team, is het Grachov die Sherwood er bijhaalt: zij moet mee op de foto. Zonder haar zou het niet gelukt zijn!

Oekraïne

Na het uiteenvallen van het oude communistische imperium is de nieuwe republiek plotseling in het bezit van 2000 kernkoppen geplaatst op SS-19 en SS-24 intercontinentale raketten. Zij is de derde kernmacht van de wereld geworden! Perry beschrijft hoe de Amerikaanse delegatie bij haar eerste bezoek rondgeleid wordt in een ondergrondse bunker waar twee soldaten een aanval en tegenaanval simuleren. De hele procedure om te komen tot het lanceren wordt doorlopen op de laatste stap na. Hij is getroffen door de absurde gedachte dat in Amerika op dezelfde wijze soldaten altijd alert zijn om raketten op de tegenstander af te vuren.

Natuurlijk geeft Oekraïne deze raketten niet zo maar op, bang als het land is voor Russische overheersing. De onderhandelingen die aan dit alles voorafgaan leiden o.a. tot wederzijdse garanties dat men elkaars grenzen zal respecteren. De annexatie van de Krim door Poetin toont aan, dat we inmiddels in andere tijden leven.

Microkrediet of niet?

Dat landen en grote bedrijven soms duizelingwekkende leningen afsluiten voor investeringen e.d. is bekend. Dat wordt gefinancierd op de kapitaalmarkt en die leningen worden altijd door hen op eigen kracht afbetaald behalve tijdens de bankencrisis van 2008. Voor particulieren zal het hoogste type lening een hypotheek zijn om een huis te kopen en wellicht ooit een persoonlijke lening zijn geweest om dat bankstel of leuke eerste autootje te kopen.

Ook voor mensen die geen vermogen hebben en maar een bescheiden inkomen is er een manier om krediet te krijgen: het microkrediet. Onze eigen koningin Maxima reist de wereld rond als  onvermoeibare pleitbezorgster. De Verenigde Naties riepen 2005 uit tot “Internationaal jaar van het microkrediet”. In 2006 kreeg Mohammed Yunus er de Nobelprijs voor de Vrede voor en – de slagroom op de pudding!– hij ontving in 2009 uit de handen van president Obama de “Presidential Medal of Freedom”.

Wat is het?

Arme mensen  kunnen een bescheiden lening van vijftig of honderd dollar krijgen. Zo worden ze kleine ondernemers. Het gaat dus niet om projecten van regeringen of vakbonden in het land zelf. Nee, door hard te werken gaan miljoenen arme mensen allemaal individueel  met hun telefoon, hun bankrekening en een klein beetje kapitaal het armoedeprobleem van de wereld aanpakken. Het gaat niet om het aan banden leggen van de banken, het gaat erom netwerken op te zetten van leningverstrekkers die het goede voor ogen hebben met al deze individuen. Voor banken is het aantrekkelijk, want er komen heel veel klanten wereldwijd bij. Aan de machtsrelaties verandert niets, terwijl dat m.i. wel nodig is voor hen. De EU b.v. onderhandelt regelmatig met (groepen van) van landen over handelsafspraken. Op dit moment lopen de onderhandelingen met Engeland over de Brexit en er dreigt een handelsoorlog met Amerika. Hoe zou dan een individuele ‘ondernemer’ in een derdewereldland voor zijn product betere invoerrechten kunnen afdwingen op de Europese markt?

Hillary Clinton

Ook Hillary Clinton was een groot pleitbezorgster van microkrediet. Er is een foto van een toespraak van haar als minister van Buitenlandse Zaken in de Gazastrook (!) met achter zich een groot spandoek “Woman’s Empowerment Through Micro Lending”. In een toespraak in Washington in 1997 zij zei: ‘Iedereen in deze ruimte is een bankier, omdat iedereen hier inzet op zelfstandig ondernemerschap om zo de armoede op de wereld te verminderen”. Haar onderminister Maria Otero was positief over het feit dat ”microkrediet zich ontwikkeld heeft van kleine kredietverlening en op eigen benen kunnen staan met aandacht voor sparen naar een groot arrangement van financiële producten aangeboden door commerciële banken’. Zij zei ook ‘dat dit de mogelijkheden van arme mensen heeft vergroot om zelf ondernemers te worden”.

Wat is er op tegen?

Volgens critici leidt het tot de-industrialisatie. Wie er vooral beter van worden zijn degenen die de leningen verstrekken. Wie meer wil weten over de critici moet eens zoeken op het internet naar Milford Bateman, Why Doesn’t Microfinance Work? The Destructive Rise of Local Neoliberalism of Hugh Sinclair, Confessions of a Microfinance Heretic: How Microlending Lost Its Way and Betrayed the Poor.

Over het nut van de Olympische Spelen

‘Geldverslindend’, ‘alleen maar bedoeld om anderen te imponeren’, ‘stadions die na twee of drie weken voor altijd leeg zullen staan’! Dat zijn zo de kwalificaties van de critici van de tegenwoordig tweejaarlijkse Olympische Spelen. Op de relatie tussen de beide Korea’s heeft het sportevenement echter een heel positieve uitwerking gehad.

Toenadering

Waar in het najaar Amerika en Noord-Korea elkaar wederzijds naar de nucleaire hel wensten, toonde de belangrijkste man van Noord-Korea zich plotseling van een heel andere kant: atleten uit zijn land zouden deelnemen, hij bleek ook een zus te hebben die naar de zuiderburen afreisde en een delegatie van de kapitalisten ging daarna bij hem op bezoek. Dat leidde tot een plan voor een topontmoeting van de beide Koreaanse leiders en ‘to top it all’ kwam er plotseling zelfs een uitnodiging voor een top tussen de leiders van Amerika en Zuid-Korea.

Afstoten en aantrekken

In de eerste helft van de jaren negentig van de vorige eeuw had Noord-Korea een ‘vreedzaam’ nucleair programma in Yongbyon. Het was in 1993 nog lid van de groep landen die het NPV hadden ondertekend en het stond het Internationaal Atoomenergie Agentschap toe inspecties ter plaatse uit te voeren. Dit Agentschap verdacht hen ervan dat ze al wat plutonium hadden gemaakt. Ze wilden daarom speciale inspecties uitvoeren, maar dat wilden de Noord-Koreanen niet toestaan. Er komen dan onderhandelingen op gang tussen beide partijen die tot niets leiden en de ongewenste ontwikkelingen gaan stiekem gewoon verder. Amerikaanse haviken slaan krachtige taal uit en de vlam – in dit geval letterlijk - dreigt in de pan te slaan.

Jimmy Carter

Bill Clinton stuurt dan oud-president Jimmy Carter naar Noord-Korea met de opdracht om een vreedzame uitweg te vinden. Aangezien er geen diplomatieke relaties tussen beide landen bestaan, gaat Carter er niet heen als de officiële vertegenwoordiger van de Amerikaanse regering, maar meer as een ‘one man consultancy’, die zal kijken wat hij kan doen. Carter wordt door velen beschouwd als een mislukte president, smadelijk door Reagan weggevaagd in 1980. Toch valt er ook goeds over hem te vermelden. Hij is in de tweede helft van de jaren zeventig ermee begonnen in de relaties met de regimes in Zuid-Amerika de mensenrechten nadrukkelijk aan de orde te stellen en dat leidde in de jaren tachtig tot een ommekeer ten goede. Er zijn daar al heel lang geen generaals of kolonels meer aan de macht. Sommigen zijn berecht voor hun misdaden. Carter was ook de architect van het Camp David akkoord tussen Israël en Egypte, een wonder op dat moment en een verdrag dat nog steeds standhoudt. Hoe hij het voor elkaar kreeg is niet goed bekend, maar net op het moment dat Clinton op 16 juni 1994 met zijn adviseurs het instellen van sancties, het evacueren van Amerikaanse burgers en het versterken van de troepen ter plaatse overweegt, komt een assistent binnengesneld: “Carter aan de telefoon!” De Noord-Koreanen willen concessies doen. Er komt een onderhandelingsproces op gang, Japan en Zuid-Korea zullen Noord-Korea gaan helpen en het gevaar van een confrontatie wordt afgewend. Kortom het zou kunnen dat de zaak zich net als toen ook nu ten goede zal keren.

Gelijk hebben en gelijk krijgen

Nu er plotseling uit onverwachte hoek voorstellen worden gelanceerd om het wapenbezit in Amerika aan banden te leggen, is de vraag relevant of dat ook daadwerkelijk tot wetgeving zal leiden. Hoe creëer je een meerderheid? De voorstanders heb je al, maar hoe overtuig je twijfelaars en tegenstanders? Hoe krijg je tegenstanders in je kamp?

Master of the Senate

Het is de moeite waard om eens te kijken hoe Lyndon Johnson dat deed. Na de moord op Kennedy in november 1963 moest Johnson ervoor zorgen dat er eindelijk op een flink aantal terreinen vooruitgang werd geboekt in beide huizen van het Congres. Zijn voorganger was goed geweest in inspirerende toespraken, die indruk maakten en mensen meesleepten, maar in het gewone handwerk van meerderheden smeden was hij niet sterk. Johnson daarentegen had lang in het Huis van Afgevaardigden en de Senaat gezeten en zich daar verdiept in de standpunten en de karaktertrekken van zijn collega’s.

Harry Byrd

Harry Byrd was voorzitter van de begrotingscommissie van de Senaat. In die tijd was een voorzitter een koning in zijn eigen commissie. Als hij geen hoorzittingen wilde organiseren, kwam een wetsvoorstel niet ter tafel. Hij bepaalde door welke subcommissie een wetsvoorstel behandeld zou worden. Hij sprak als eerste in een vergadering van zijn commissie, hij bepaalde wanneer een lid zijn vragenronde af moest sluiten. Hij kon zelfs de vergadering sluiten, voordat het jongste (en laatste in de rij van sprekers!) aan het woord was gekomen. Met zo’n man moet je voorzichtig omgaan!

Johnson had krediet opgebouwd bij zijn oude collega. Toen in 1952 Byrds geliefde dochter op haar vijfendertigste door een val van een paard overleed, waren Johnson en Magnuson de enige twee senatoren die in een auto twee uur door de stromende regen naar Rosemont in Virginia reden om de begrafenis bij te wonen. Ook al had Johnson toestemming om zonder kloppen Byrds kantoor binnen te stappen, hij vroeg toch altijd permissie om zijn kamer binnen te komen. Daarna wachtte hij nog tot een medewerker van Byrd hem binnenliet. Johnson voelde in die jaren vijftig goed aan dat al die machtige oude mannen wel eens twijfelden of zij nog wel het niveau haalden van vroeger. Johnson streelde hun ijdelheid door bij veel zaken om hun advies te vragen. Johnson stelde zich soms ook tevreden met minder dan 100%. Bij een bepaalde spannende kwestie probeerde hij Byrd niet over te halen tot zijn standpunt, maar vroeg hem wel beleefd of hij zich in dit geval niet van stemming zou kunnen onthouden.

Geen Keynes

Byrd was een fiscaal conservatief. Hij beschouwde $100 biljoen als het absolute maximum voor de totale begroting van de VS in 1963. De theorieën van Keynes waren aan hem niet besteed. Johnson gaf daarom  al zijn ministers opdracht hun begroting flink naar beneden aan te passen. Diegenen onder hen die dat niet begrepen of niet snel genoeg deden kregen de ‘Johnson treatment’. De baas kwam vlakbij je staan, torende met zijn lange gestalte boven je uit en begon met zijn wijsvinger in je borst te prikken om zijn woorden kracht bij te zetten. Uiteindelijk kreeg Byrd zijn begroting binnen naar zijn mening fatsoenlijke fiscale kaders en Johnson kreeg begroting goedgekeurd.

Eendracht maakt macht!

De Olympische Spelen in Pyeongchang naderen met rasse schreden. Tot mijn verbazing vindt er een bescheiden hereniging van de beide Korea’s plaats. Naast een gezamenlijk ijshockeyteam zullen er b.v. ook kunstschaatsers van beide landen onder een gezamenlijke vlag deelnemen. Daarom wil ik het vandaag over de Koreaanse oorlog hebben en in het bijzonder generaal Douglas MacArthur.

Oorlog breekt uit!

Op 25 juni 1950 vallen zeven divisies Noord-Koreaanse troepen van de sterkste categorie Zuid-Korea binnen met de bedoeling dit land binnen drie weken te veroveren. De Amerikanen zijn compleet overrompeld. De oorlog zal drie jaar duren en het zal zoals S.L.A. Marshall het noemde “de beroerdste oorlog van de eeuw” worden: ruw terrein en vaak verschrikkelijk weer vooral in de bitterkoude winters.

MacArthur

De Amerikaanse troepen in de Pacific staan onder leiding van Douglas Mac Arthur. Hij is in de jaren dertig vertrokken naar het Verre Oosten en daar uitgegroeid tot een figuur ‘larger than life”. Beroemd zijn de beelden van de overgave van Japan die plaatsvindt in de baai van Tokyo op het oorlogsschip ‘Missouri’. Als je niet beter weet, zou je denken dat Japan zich niet overgeeft aan de VS, maar aan MacArthur persoonlijk. Hoewel nominaal ondergeschikt aan zijn superieuren in Washington, runt hij na de oorlog in feite zijn eigen toko. Orders of beleidsaanwijzingen die hem niet bevallen negeert hij. Met Korea houdt hij zich niet bezig. Op verzoeken om hulp of advies reageert hij niet. Zijn omgeving bestaat uit mannen die al sinds 1930 voor hem werken en hem vereren. “The Bataan Gang” worden ze genoemd, een verwijzing naar zijn strijd in de Filippijnen in de dertiger jaren. President Truman wordt geadviseerd hem terug te roepen voor consultatie, een mooie medaille te geven, een toespraak te laten houden voor een gezamenlijke vergadering van het Huis van Afgevaardigden en de Senaat en hem dan te bedanken voor bewezen diensten. MacArthur wijst het verzoek van Truman om naar Amerika te komen tweemaal van de hand, gedrag dat grenst aan subordinatie, maar Truman durft hem nog niet aan te pakken. De generaal geniet te veel steun in Republikeinse kringen.

Inchon

In september 1950 - de Amerikanen zijn ver teruggedreven - voert MacArthur een briljant, maar gewaagd plan uit: een amfibische lading bij Inchon ter hoogte van Seoul midden in vijandelijk gebied. Dat wordt een groot succes. De Amerikanen drijven de vijandelijke troepen terug. Wanneer MacArthur de strijd zo ver voortzet, dat hij Chinese inmenging uitlokt, heeft hij zijn hand overspeeld. Matthew Ridgway wordt aangesteld als nieuwe commandant in Korea en hij is ‘his own man”. Hij consulteert MacArthur wel, maar daar is dan ook alles mee gezegd.

Provocatie en ontslag

Op het moment dat de regering-Truman achter de schermen haar best doet de Chinezen naar de onderhandelingstafel te krijgen, ondermijnt MacArthur deze actie. Hij drijft op een persconferentie openlijk de spot met hun gevechtskracht. Hij schrijft een brief aan Joe Martin, de leider van de Republikeinse meerderheid in het Huis van Afgevaardigden vol kritiek op de politiek van Truman. Hij geeft hem toestemming deze brief te gebruiken, eruit te citeren. Dan is de maat vol. Op 11 april om 01.00 u. 1951 gaat een verklaring naar de pers, dat Truman MacArthur onder dank voor bewezen diensten van zijn commando heeft ontheven.

Pete Hoekstra

In De Standaard van 13 januari jl. stond een stukje over de eerste – ongelukkige – persconferentie van de nieuwe Amerikaanse ambassadeur Pete Hoekstra. Deze geboortige Groninger gaf tot viermaal toe geen antwoord op vragen over zijn uitlatingen over no-go zones en politici die in Nederland in brand worden gestoken. De Vlaamse redacteur lijkt enigszins jaloers op de Nederlandse journalistieke mores. Zo schrijft hij dat Hoekstra nog veel te leren heeft b.v. ”Dat Hollanders niet houden van gelul en om de pot draaien, bijvoorbeeld”. Iemand van de journalisten wees Hoekstra op de tekst boven de open haard van John Adams, de allereerste ambassadeur van de VS in ons land: ‘May none but honest and wise men ever rule under this roof”.

John Adams

In 2001 verscheen van de hand van David McCullough een prachtige biografie over John Adams, de tweede president van de VS. Geboren in 1735 behoort hij met George Washington en Thomas Jefferson tot de belangrijkste leden van de Founding Fathers. Hij was deelnemer aan de beraadslagingen in Philadelphia. Op 2 juli 1776 riep het Continental Congress de verenigde kolonies uit tot  “Free and Independant States”.

Overzee

Hij was met Benjamin Franklin en Arthur Lee van  1778 tot 1779 belast met het behartigen van de relaties met Frankrijk. Hun taak was om effectieve steun te krijgen van de Franse koning voor de Amerikaanse vrijheidsstrijd. Daarvoor had hij met veel personen contact in Parijs en in de provincie. Aan sommige zaken moest hij wel wennen. Zo beschrijft hij een diner in Bordeaux, waar een jonge vrouw hem aan tafel vraagt – zij denkt dat hij gezien zijn naam van de eerste Adam afstamt – hoe Adam en Eva destijds hebben ontdekt hoe de voortplanting in zijn werk ging. Een dergelijke openheid over dit soort zaken was hij in Amerika niet gewend. In oktober 1779 wordt hij door het Congres aangesteld als gevolmachtigd minister met als taak te onderhandelen  over vredes- en handelsverdragen met Groot-Brittannië. Daarna gaat hij naar de Republiek, waar hij in Den Haag hard werkt om financiële steun van de Hollanders voor de Amerikaanse zaak te verkrijgen. Wapens naar de opstandelingen smokkelen deden we al!

President

Na acht jaar George Washington, onontkoombaar de eerste president, wordt Adams in 1796 met drie stemmen meer dan Jefferson tot de tweede president gekozen. De twee mannen zijn het op veel terreinen oneens en ontwikkelen een bittere vijandschap.

Herstel van de vriendschap, uitwisseling van brieven

Adams laat zich net voor Kerstmis 1811 in een gesprek met twee jongemannen uit Virginia ontvallen: “I always loved Jefferson and I still love him”. Wanneer hij dit verneemt, schrijft Jefferson aan een vriend: “I only needed this knowledge to revive to him all the affections of the most cordial moments of our lives”. Ze schrijven elkaar zeer vaak. Merkwaardigerwijs gaan ze op 4 juli 1826 bijna tegelijkertijd dood: Thomas Jefferson om ongeveer 13.00 u. en John Adams om ongeveer 18.20 u.