Wie zoet is, krijgt lekkers!

Het Amerikaanse rechtssysteem verschilt van het onze. Heb je je misdragen dan kom je er in sommige gevallen toch makkelijk van af. Spiro Agnew, vicepresident van de VS onder Richard Nixon, vocht de aanklacht van omkoping niet aan en mocht met een aantekening op zijn verse strafblad naar huis. John Dean leidde vanuit het Witte Huis een reeks operaties die tot strafbare feiten leidden met als hoogte- of dieptepunt de inbraak in het Watergate complex. Omdat hij daarna van ganser harte meewerkte aan het onderzoek en zijn vroegere collega’s verlinkte, hoefde hij geen dag in de cel door te brengen. Het lijkt een bizarre tegenstelling: hoe hoger je in de organisatie van criminele activiteiten zit, hoe groter de kans de dans te ontspringen.

Je hoort hem niet

Sinds  voorjaar 2017 is Robert Mueller bezig met zijn onderzoek. Wie is deze Robert Mueller? Hij arriveert vroeg en gaat bijna als laatste naar huis. Vergaderingen duren zelden langer dan vijftien minuten, gebabbel is aan hem niet besteed en wee degene die zijn dossier niet goed heeft voorbereid. Toen hij in 1998 federaal aanklager werd in San Francisco, ontsloeg hij alle afdelingshoofden. In zijn tijd bij de mariniers had hij geleerd, dat je beter met een nieuw zelf samengesteld team kan gaan werken dan van het bestaande team zaken verlangen waar ze niet toe in staat zijn. Hij is een systematische graver. Hij begint met zaken die niets te maken lijken te hebben met het onderwerp van zijn onderzoek, dient op een bepaald moment aanklachten tegen verdachten in en de meesten van hen achten het dan toch verstandiger om mee te werken. Dat betekent zaken bekennen i.p.v. ontkennen, dat helpt om strafvermindering te krijgen. Wat nog meer helpt is actief meewerken, de onderzoekers voorzien van gegevens waarmee zij verder en vooral hogerop kunnen. Zo hebben Paul Manafort, George Papadopoulos, Michael Flynn en Michael Cohen allemaal eieren voor hun geld gekozen.

Mother Justice

Begonnen als eenvoudig officier van justitie en opgeklommen tot hoofd van de FBI staat hij bekend om zijn agressieve wijze van onderzoek doen, maar ook om zijn respect voor traditie en eerder vastgelegde richtlijnen. Toen Mueller van zijn FBI agenten hoorde, dat de CIA waterboarding toepaste op gevangenen, hen opsloot in lijkkisten, aan de muur vastketende en urenlang wakker hield, beval hij hen daar niet aan mee te doen. Toen hem later gevraagd waarom hij zijn agenten niet opgedragen had deze zaken te onderzoeken, antwoordde hij, dat het Ministerie van Justitie had bepaald, dat het legaal was en dus was de kous af. Daarmee zijn we bij een kernpunt van dit onderzoek. Kan een president in functie aangeklaagd worden? Heersende praktijk zegt, dat dat niet kan en mensen die Mueller kennen menen dat hij zich daarbij neer zal leggen. Een president dagvaarden voor een verhoor kan dus niet, maar met hem onderhandelen over de voorwaarden voor een interview kan wel.

Lock her up!

Michael Flynn was korte tijd adviseur van de huidige hoofdbewoner van het Witte Huis. Robert Mueller deed onderzoek naar verdenkingen zoals het liegen over contacten met de Russische overheid en het mogelijk doen van toezeggingen aan diezelfde overheid. Dat laatste mag alleen de Amerikaanse overheid. Hij besloot mee te werken met het onderzoek van Mueller. Daarom komt hij er nu van af zonder gevangenisstraf. Dat is ironisch voor een man die tijdens de campagne in 2016 meedeed met aanhangers in de zaal die over Hillary Clinton riepen: ‘Lock her up!