Een nucleaire vuilnisophaaldienst!

In augustus 1991 pleegt een aantal ‘hardliners’ een staatsgreep in Moskou en plaatst Michail Gorbatsjov onder huisarrest. Er volgen historische dagen. Zal het lukken de klok terug te draaien? De coup blijkt slecht voorbereid en de democratische krachten winnen. Iedereen herinnert zich de beelden van Jeltsin die op een tank in Moskou het volk toespreekt. De coupplegers worden opgesloten en Gorbatsjov keert terug naar de hoofdstad, maar niet als overwinnaar. Het zijn de stuiptrekkingen van de oude ooit almachtige communistische partij. Hij wordt in het openbaar tijdens een op de televisie uitgezonden vergadering door Jeltsin vernederd. ‘Oud en der dagen zat’ neemt hij op Eerste Kerstdag 1991 afscheid als president van de USSR.

Het rijk valt uiteen

De USSR valt uiteen in een aantal nieuwe landen. Drie nieuwe republieken zijn opeens een nucleaire grootmacht: Oekraïne, Kazakstan en Wit-Rusland. Deze landen hebben geen ervaring met het beheer van de atomaire wapens die nu ‘van hen’ zijn en zitten trouwens ook in economisch, politiek en sociaal onrustige omstandigheden. Twee Amerikaanse senatoren – Dick Lugar en Sam Nunn – stellen dan een lijst met maatregelen op om de nieuwe republieken te helpen met het beheer en de vernietiging van deze wapens. Dit pakket wordt een week later met een meerderheid van 86 tegen 8 door de Senaat aangenomen.

Allemaal vrouwen!

William Perry vormt een team van experts voor deze immense klus. Het bestaat uit vier vrouwen, van wie er drie vloeiend Russisch spreken. Bij het eerste bezoek van dit team aan Moskou voor overleg over de uitvoering van het hulppakket geven de Russische minister van Defensie Grachev en de andere vijf Russische generaals (allemaal mannen) duidelijk blijk van hun scepsis. Hebben vrouwen hier echt verstand van? Als Perry een ingewikkelde vraag krijgt, speelt hij deze door naar Elisabeth Sherwood. Zij geeft – tot verbazing van de Russen - in vloeiend Russisch een gedetailleerd antwoord. Wanneer drie jaar later de operatie is afgerond en er een foto gemaakt gaat worden van het succesvolle team, is het Grachov die Sherwood er bijhaalt: zij moet mee op de foto. Zonder haar zou het niet gelukt zijn!

Oekraïne

Na het uiteenvallen van het oude communistische imperium is de nieuwe republiek plotseling in het bezit van 2000 kernkoppen geplaatst op SS-19 en SS-24 intercontinentale raketten. Zij is de derde kernmacht van de wereld geworden! Perry beschrijft hoe de Amerikaanse delegatie bij haar eerste bezoek rondgeleid wordt in een ondergrondse bunker waar twee soldaten een aanval en tegenaanval simuleren. De hele procedure om te komen tot het lanceren wordt doorlopen op de laatste stap na. Hij is getroffen door de absurde gedachte dat in Amerika op dezelfde wijze soldaten altijd alert zijn om raketten op de tegenstander af te vuren.

Natuurlijk geeft Oekraïne deze raketten niet zo maar op, bang als het land is voor Russische overheersing. De onderhandelingen die aan dit alles voorafgaan leiden o.a. tot wederzijdse garanties dat men elkaars grenzen zal respecteren. De annexatie van de Krim door Poetin toont aan, dat we inmiddels in andere tijden leven.