“I am not a crook!”

Met ‘Four Years more’ als campagneslogan vroeg Richard Nixon in 1972 de kiezers hem nog vier jaar in het Witte Huis te laten blijven. Hij won van George McGovern met een overweldigende meerderheid van de stemmen. Toen hij in 1974 moest aftreden, was zijn steun onder de bevolking gezakt tot onder de twintig procent. Lange tijd gold hij als HET voorbeeld van een slecht mens. Toch kwam er daarna ook bewondering voor zijn geopolitieke inzichten. De opening naar China en daardoor de overgang van een bipolaire wereld naar een wereld waarin meerdere machten elkaar in evenwicht hielden was in hoge mate zijn verdienste.

Nixon zoveel jaar later

Tim Weiner is u misschien bekend vanwege zijn boeken over de FBI en de CIA. Zijn boek One Man against the World past in die reeks. In wat in het Engels tick-tock prose wordt genoemd schetst hij het doen en laten van Nixon vanaf de eerste dag van zijn presidentschap. Daarbij kiest hij altijd voor de zwartste variant. We lezen alleen over de illegale activiteiten tegen zijn binnenlandse tegenstanders en zijn aanpak van de oorlog in Vietnam. Dat is iets te beperkt geformuleerd, want onder Nixon worden Cambodja en Laos er ook bij betrokken. Nixon zet in op een strategie van massale zware bombardementen. Weiner citeert uitgebreid  en veelvuldig uit de tapes, niet alleen over Watergate, maar eigenlijk over alles. Het beeld van de president wordt bij hem eendimensionaal. Dat Nixon ook nog een echtgenote en dochters had, dat hij vooruitstrevende wetten indiende m.b.t. milieubescherming enz., daarover lezen we niets. John Farrell schreef met Richard Nixon wel een boek met zo’n bredere kijk. Hij begint bij de jeugdjaren van Nixon, zijn politieke campagnes, zijn jaren in het Huis en in de Senaat, zijn acht jaar als vicepresident, de nederlaag tegen Kennedy en uiteindelijk het presidentschap in 1968. Bij hem is Nixon een mens met goede en aanzienlijk meer (dat wel!) slechte eigenschappen. Wat beide boeken fascinerend maakt is dat de auteurs heel uitgebreid citeren uit de bandopnamen die Nixon vanaf het begin van zijn presidentschap liet maken. Het heeft tot 2013 geduurd, voordat de laatste banden op papier waren uitgeschreven.

Kennedy & Nixon

In 1996 verscheen van Chris Matthews een boek met deze titel. Beide heren hadden in het begin van hun carrière veelvuldig contact met elkaar. In 1947 b.v. debatteerden ze in Pennsylvania in McKeesport met elkaar, beiden veelbelovende nieuwkomers in het Huis. Nixon werd uitgenodigd op het huwelijk van JFK met Jacqueline Bouvier. Het zal u niet verbazen dat Kennedy, toen Nixon in 1947 met een delegatie van het Huis op werkbezoek ging naar Europa, hem een lijst meegaf van interessante dames in Parijs. Wat u waarschijnlijk wel zal verbazen is, dat vader Kennedy – zoon John kwam het geld brengen -  de campagne van Nixon voor een Senaatszetel in Californië in 1950 met een gift van $1000,- steunde.

Politiek en Taal

Taal is een belangrijk politiek wapen. Goed campagneleuzen (‘Yes, we can!’), redevoeringen, aansprekende begrippen moet elke politicus in zijn gereedschapskist hebben zitten. Leuk wordt het als door een subtiele verandering jouw campagneslogan als een boemerang naar je terugkeert. Toen het duidelijk was, dat Nixon zelf opdracht had gegeven om Justitie te dwarsbomen en dat dat ook op band stond, waren zijn dagen geteld. Hij zou vervolgd kunnen worden en mogelijk de gevangenis indraaien. Waar hij zich nog durfde te vertonen, stonden zijn tegenstanders hem op te wachten met spandoeken met een aangepaste verkiezingsleus: “Four years or more!”